Чурапчы улууһун культураҕа управлениетын салайааччыта Дмитрий Поповтан 10-тан тахса сыл анараа өттүгэр «Айылгыбыт» тутуута хайдах саҕаламмытын кэпсииригэр көрдөстүм:

– 2003 сыллаахха культура управлениетын салайааччытынан ананан баран, бастатан туран, Чурапчы улууһун культураҕа эйгэтин түс-бас дьонун кытары көрсүһүү оӊорбутум. Афанасий Алексеевич Сивцев, Василий Николаевич Дьячковскай, Екатерина Еремеевна Дьячковская, Надежда Михайловна Заболоцкая, Валентина Дмитриевна Пинигина, Мария Андреевна Герасимова, Петр Федотович Кобельянов онтон да атын ытык-мааны дьонум сүбэ-ама биэрбиттэрэ, араас хайысхаларынан этиилэрин эппиттэрэ. Олортон биир сүрүн этиини Афанасий Алексеевич бэлиэтээбитэ: «Чурапчы сэлиэнньэтигэр сиэдэрэй көстүүлээх таас кулууп наада. Араас кэнсиэрдэр, мунньахтар, тэрээһиннэр былаан быһыытынан барыахтара. Онтон эн үлэлиир кэмӊэр тутуу үлэтэ ыытылыннаҕына – махталлаах дьыала буолуо этэ». 2004 сыл ахсынньытыгар республика культуратын, искусствотын үлэһиттэрин киэӊ ыӊырыылаах съеһэ буолбута. Коллегаларым Чурапчыбыт киин сиригэр таас кулууп тутуллуутун туһунан хайаан даҕаны тылла эт диэн сорудахтаатылар. Тылбын-өспүн эрдэттэн бэлэмнэнэн киирэн тыл эттим. Онуоха, бүтээппин кытары, саала ытыһын тыаһа хабылла түстэ. Дьиӊэ, биир оройуон кыһалҕатын таарыйдаҕым дии. Үгүс сылларга дьон-сэргэ баҕа санаатын ѳйѳѳн улуус баһылыга Иннокентий Николаевич Аммосов бэйэтинэн сүүрэн-көтөн, туруорсан, кини көҕүлээһинин Правительство председателэ Егор Афанасьевич Борисов күүскэ өйөөн бырайыагын оӊотторууга сүбэ-ама биэрбитэ. Биир дойдулаахтарбыт – «РИК» компания салайааччыта Александр Иванович Федотов, «Якутпроект» генеральнай директора Иван Степанович Андросов уонна улуус баһылыгын тутууга солбуйааччы Афанасий Михайлович Кириллин буолан биир сүбэнэн үлэлээбиттэрэ. «Айылгы» дьиэтин бырайыага Тааттатааҕы культура дьиэтин бырайыагынан ситэриллэн-хоторуллан бигэргэтиллибитэ. Баҕа санааларбытын учуоттаан көрөөччү саалатын улаатыннаран, операторскай балконун кэӊэтэн, овальнай соҕус сыананы эмиэ классическай оӊорон о.д.а. уларытыылар бырайыакка киирбиттэрэ. 324 миэстэҕэ турецкай кириэһилэлэр кэлбиттэрэ. Аны кулууппутун ким диэн ааттыыбыт диэн боппуруос турбута. «Айыллаан» баар, урукку «Чараӊ» баара. Элбэх буолан түмсэн сүбэлэһии буолбута. Түмүгэр, «айылҕаттан бэриллибит, айыллыбыт туруга» «Айылгы» диэн буоллун диэбиппит. 2010 сыллаахха олунньу 18 күнүгэр «Айылгы» культура киинин киэӊ аана тэлэйэ аһыллыбыта. Үөрүүлээх аһыллыыга Республика президенэ Вячеслав Анатольевич Штыров, Правительство председателэ Егор Афанасьевич Борисов бэйэлэринэн кэлэн ыалдьыттаабыттара. Саӊа дьиэҕэ киирии сиэрин-туомун оччотооҕу культура министрэ Андрей Саввич Борисов театрализованнай көрдөрүү туруоран аспыта. Тутууну дьэндэппит «Чурапчастрой» тэрилтэ салайааччыта Петр Петрович Захаров культура киинин директорыгар Иван Иванович Бушковка күлүүһүн туттарбыта. Чурапчы улууһун дьоно-сэргэтэ, ыалдьыттара санаалара астынан, үөрэн-көтөн малааһыннаабыппыт. Киэӊ-куоӊ, кыраһыабай икки мэндиэмэннээх таас дьиэбит тутуллуутугар Россия народнай худуоһунньуга, Былатыан Ойуунускай аатынан Государственнай премия бастакы лауреата Афанасий Петрович Мунхалов сүрдээх улахан оруоллаах. Ойуулуур-дьүһүннүүр искусство нөӊүө кэлэр көлүөнэни кэрэ эйгэҕэ уһуйар сыаллаах бэйэтин галереятын тэрийэн үйэлээх бэлэҕи хаалларбытыгар ис сүрэхпититтэн махтанабыт. Маны сэргэ, тутуу барар кэмигэр спонсордарбыт, биир санаалаахтарбыт, коллегаларбыт көмөлөспүттэрэ, түбүгүрбүттэрэ үгүс. Бэйэбит Министерствобыт тыас-уус, уот тэрилинэн хааччыйбыта. «Айылгы» культура киинигэр үлэ-хамнас хайдах салаллыахтааҕар, ханнык өӊөлөр баар буолуохтаахтарыгар эрдэттэн тэрилтэ тутула оӊоһуллубута. Күн бүгүн, 10 сыл устата, үтүмэннээх үлэни-хамнаһы ыытан кэллэ. Онно, биллэн турар, улууспут салалтата мэлдьи өйүүрэ, сүбэлиирэ-амалыыра тирэх буолар. Элбэх дьаһаллартан биир улахан тэрээһиммитинэн уус-уран самодеятельность фестивала буолар. Фестиваль сыллата таһыма үрдээн иһэрин норуот айымньытын коллективтара, ансамбыллара баар буолбуттара бигэргэтэр. Быйылгы сылга «Айылгы» 10 сылын көрсө капитальнай өрөмүөн ыытылла турар. Аны күһүн өрөмүөнэ түмүктэнэн быйылгы сезонун үөрэ-көтө аһыаҕа.

Кэпсэттэ Мария Васильева