Норуот айымньытын оҥоһук, фольклор, үҥкүү, ырыа курдук сүрүн хайысхаларыгар чинчийэр хабааннаах экспедиция састаабыгар “Айылгы” оройуоннааҕы норуот айымньытын дьиэтин тутаах исписэлиистэрэ 2023 сыл сэтинньии 22 күнүттэн ахсынньы 8 күнүгэр диэри сырыттыбыт. Чурапчы улууһугар хас биирдии нэһилиэк баай историялааҕын, биллиилээх дьоннордооҕун, хатыламмат сирдээҕин-уоттааҕын таһынан уутуйан олоҕурбут удьуор дьарыктаах буоларын туһунан култуура эйгэтин аҕа саастаах үлэһитэ, киэҥ билиилээх-көрүүлээх Валерий Петрович Герасимов мэлдьи тоһоҕолоон бэлиэтээччи. Кини этиитин ырыҥалаан-ырытан, уһаты-туора толкуйдаан баран бу экспедиция тэриллибитэ.
Экспедицияҕа 17 нэhилиэк норуот айымньытын дьиэтин үлэhиттэрэ, нэhилиэк общественнаhа, түмсүүлэрэ көхтөөх кыттыыны ылан, барыта 610 киhи хабылынна.
Норуот уран тарбахтаахтарын быыстапкатын туһунан этэр буоллахха, культурнай код норуот уус-уран оҥоһуктарыгар эмиэ көстөр: холобурдаан эттэххэ, Хоптоҕо нэһилиэгэ худуоһунньуктар уутуйан үөскээбит дойдулара буолар. Ол курдук, Афанасий Мунхалов, Петр Романов, Роман Пинигин, Георгий Родионов үөскээбит түөлбэлэрин дьоно өҥү-дьүһүнү көрүүлэрэ олох ураты, айылҕа өҥнөрүгэр чугас буоларын илэ көрдүбүт, биллибит, ырыттыбыт. Нэһилиэктэринэн “Кырыа кыhын сиэдэрэй симэҕэ” быыстапка көрүүтүн түмүгүнэн 475 уустар, иистэнньэҥнэр кыттыыны ыллылар, быыстапка түмүгүнэн саҥа ааттар арылыннылар, нэhилиэккэ түөлбэлээн үөскээбит төрүт көрүҥнэри чопчулаан салгыы сайыннарыы, эдэр көлүөнэ ннтириэhиргиирин ситиhии үлэлэрэ саҕаланнылар.
“Айылгы” улуустааҕы норуот айымньытын дьиэтин специалистара нэhилиэктэргэ үлэлиир норуот айымньытын дьиэлэрин специалистарыгар көмө быhыытынан норуот уус-уран творчествотыгар сүрүн хайысхаларыгар көмө оҥорорго бастакы хардыы оҥоhулунна.
Проект суолтатын өйдөөннөр улуустааҕы культура салалтата, нэhилиэк баhылыктара, олохтоохтор “Культурный код” проект олоххо киирэригэр үлэлэhэргэ баҕа санааларын эттилэр.
Айылгы Муосчут Кыыhа Пинигина
